Dấu hiệu nhận biết máy tính bị nhiễm mã độc, nếu nhận biết sớm sẽ kịp thời xử lý, hạn chế tối đa những rủi ro nghiêm trọng như mất dữ liệu, lộ thông tin cá nhân hay bị kẻ xấu chiếm quyền điều khiển thiết bị. Trong bối cảnh tin tặc và các phần mềm gián điệp ngày càng tinh vi. Việc trang bị kiến thức để phát hiện các dấu hiệu bất thường trên máy tính là vô cùng cần thiết.
Máy tính bị nhiễm mã độc là gì? Phân loại độc hại
Mã độc (malware) là một loại phần mềm độc hại mà tin tặc bí mật cài vào hệ thống với mục đích xâm nhập trái phép, đánh cắp dữ liệu, kiểm soát hoặc làm gián đoạn hoạt động của máy tính nạn nhân.
Trước giờ, người dùng máy tính thường quen gọi chung là “vi rút”, nhưng thực tế vi rút máy tính chỉ là một dạng của mã độc. Chính xác hơn, mã độc bao gồm nhiều loại phần mềm nguy hiểm khác nhau như: Virus, Trojan horse, Adware, Spyware, Ransomware (mã độc tống tiền), Worm (sâu máy tính), Rootkit và các phần mềm quảng cáo độc hại khác.
Những dấu hiệu nhận biết máy tính bị nhiễm mã độc
Máy tính hoạt động chậm, ì ạch
Dù không chạy bất cứ chương trình hay phần mềm nặng nào nhưng máy tính vẫn chạy chậm bất thường, khởi động lâu, các thao tác phản hồi chậm. Nguyên nhân là do máy đã nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại chạy ngầm.
Thường xuyên bị mất tín hiệu giữa chừng
Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng mất kết nối hoặc treo máy khi đang tải hay chạy một chương trình nào đó, đây cũng là dấu hiệu cho thấy máy tính có thể đang bị mã độc can thiệp.
Ổ cứng hoạt động bất thường
Ổ cứng liên tục hoạt động quá mức, đèn báo ổ cứng nhấp nháy không ngừng ngay cả khi bạn không thực hiện thao tác gì. Tuy nhiên, cần loại trừ trường hợp ổ cứng sắp hỏng trước khi kết luận do mã độc.
Xuất hiện thanh công cụ lạ trên trình duyệt
Máy tính tự động xuất hiện các thanh công cụ (toolbar) không rõ nguồn gốc trên trình duyệt mà bạn không hề cài đặt. Đây là dấu hiệu điển hình cho thấy máy đã bị cài thêm phần mềm quảng cáo hoặc spyware.
Địa chỉ IP máy tính bị cấm
Trường hợp doanh nghiệp phát hiện địa chỉ IP của máy tính bị chặn hoặc cấm truy cập do bị nghi ngờ phát tán thư rác, đây là dấu hiệu máy tính đã bị tin tặc lợi dụng làm công cụ phát tán spam hoặc mã độc.
Website bị chèn link, mã lạ
Nếu website của doanh nghiệp bất ngờ xuất hiện các link lạ, mã HTML không rõ nguồn gốc hoặc quảng cáo không liên quan thì rất có thể hệ thống đã bị tin tặc cài mã độc.
Dung lượng ổ cứng hao hụt bất thường
Ổ cứng nhanh chóng đầy dữ liệu dù bạn không lưu thêm gì mới, hoặc không cài đặt phần mềm lớn. Đây có thể là do mã độc âm thầm chiếm dụng tài nguyên để lưu trữ dữ liệu bất hợp pháp.
Các tiến trình lạ chạy ngầm
Khi mở Task Manager, bạn thấy xuất hiện các tiến trình lạ, tên không rõ ràng, tiêu tốn nhiều tài nguyên CPU hoặc RAM mà bạn không biết là gì. Đây là dấu hiệu điển hình cho thấy máy đang chạy phần mềm độc hại hoặc mã theo dõi.
Những việc cần làm khi máy tính bị nhiễm mã độc
Trong trường hợp máy tính có một số biểu hiện bị nhiễm mã độc cần làm những việc sau:
- Sao lưu dữ liệu quan trọng ngay lập tức như hồ sơ, tài liệu, hình ảnh…sang thiết bị lưu trữ ngoài (USB, ổ cứng di động). Bảo toàn dữ liệu phòng trường hợp mã độc phá hoại hoặc mã hóa file.
- Dùng Microsoft Defender Offline Scan: Chạy quét toàn bộ hệ thống bằng Microsoft Defender Offline Scan. Chế độ quét ngoại tuyến (Offline Scan) giúp diệt các mã độc ẩn sâu, tránh bị can thiệp khi hệ điều hành đang chạy.
- Bật chế độ An toàn (Safe Mode): Ở chế độ này, Windows chỉ chạy những dịch vụ, trình điều khiển cơ bản, giúp bạn dễ dàng phát hiện và gỡ bỏ các chương trình độc hại đang chạy ngầm.
- Đổi mật khẩu tất cả các tài khoản quan trọng: email, tài khoản ngân hàng, mạng xã hội… để tránh bị kẻ xấu khai thác thông tin. Tốt nhất nên thực hiện đổi mật khẩu từ một thiết bị khác an toàn hơn.
- Ngắt kết nối Internet ngay lập tức: Để ngăn chặn tin tặc tiếp tục truy cập từ xa hoặc gửi dữ liệu ra ngoài, bạn nên rút dây mạng LAN hoặc tắt Wi-Fi ngay lập tức.
- …
Xem thêm: Cách Kiểm Tra Phiên Bản .Net Framework Trên Máy Tính
Lời kết
Việc nhận biết sớm những dấu hiệu máy tính bị nhiễm mã độc là bước quan trọng giúp bạn chủ động bảo vệ thiết bị, dữ liệu cá nhân và tránh được những rủi ro không đáng có. Trong thời đại công nghệ số, mã độc ngày càng tinh vi và đa dạng hình thức tấn công, vì vậy hãy duy trì thói quen kiểm tra định kỳ, cập nhật phần mềm, hệ điều hành thường xuyên và sử dụng các công cụ bảo mật uy tín. Hy vọng qua bài viết này, Maydo.asia đã giúp bạn chủ động cảnh giác sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi làm việc, học tập hay giải trí trên máy tính.
MAYDO - Chúng tôi là chuyên gia trong mảng sản xuất, cung cấp Bảng LED - Bảng điện tử - Máy đo - Thiết bị đo - Đồng hồ hiển thị...Được khách hàng tin dùng tại Việt Nam.